Oorlogsdagboek Fré van der Schrieck
Op 18 februari 1940 werd Fré benoemd tot reserve luitenant-kolonel en aangesteld als commandant van het 27ste Regiment Infanterie (R.I.) van het Vak Bakel van de Peeldivisie. Fré – toen 60 jaar – was sinds 1936 gepensioneerd beroepsmilitair, maar was in 1939 alsnog opgeroepen om als reserve majoor zijn bataljon in Naaldwijk bij Den Haag te gaan formeren.
We lezen hoe hij van Naaldwijk werd overgeplaatst naar Deurne, vermoedelijk om een ervaren militair aan het hoofd te hebben van een regiment waarin geen één beroepsmilitair diende, en hoe het zijn manschappen verging in de stelling. Er was nauwelijk zware bewapening en wat er was, bleek sterk verouderde artillerie, tot antieke 19e eeuwse kanonnen toe.
Vlak voor de inval van de Duitsers besloot de Nederlandse legerleiding inderhaast dat de Peel-Raamstelling, een 100 kilometer lange verdedigingslinie, enkel nog de schijn van verdediging moest ophouden. Belangrijke eenheden en het weinige geschut dat er was, werden uit de stelling gehaald, in het voordeel van de Vesting Holland. De Peel-Raamstelling was bij voorbaat gedoemd om te vallen.
Afscheid van III Bataljon Jagers
30 augustus 1939
Algemene mobilisatie
1 september 1939
Op mars naar ons Kantonnement te Naaldwijk. Onderweg gedefileerd voor Hare Majesteit de Koningin te Eik en Duinen. Op de Loosduinseweg stonden Bets (zijn vrouw, Elisabeth) en de meisjes te kijken. (Frits was op dat moment per boot onderweg vanuit Amerika)
De staf van het bataljon is gelegerd in de kleuterschool achter de oude kerk. De troep in scholen en bij de bloemenveiling. Ik eerst een maand in kwartier bij de pastoor en daarna op kamers bij de tuinder H. Persoon. Maand september prachtig weer.
Zeer strenge en langdurige winter. Een enkel maal thuis met verlof.
Zondags komt moeder Bets met één van de kinderen in de regel naar Naaldwijk. ’t Wordt in Naaldwijk, waar geen oefenterreinen zijn, spoedig een gewoon vredesgarnizoentje. Stemming onder de soldaten goed. Verhouding met de officieren zeer goed.
20 februari 1940
‘s Morgens afscheid genomen van mijn bataljon Jagers (het 3e Bataljon Regiment Jagers) te Naaldwijk en het commando overgegeven aan Majoor de Vos.
Te 10.30 uur hadden de officieren van het bataljon zich nogmaals verzameld en boden me bij monden van de kapelaan Heemskerk een fraaie rijzweep aan, met een inscriptie.
Bij mijn vertrek stelden de officieren zich op één rij op en verliet ik de plaats waar ik bijna zes maanden gemobiliseerd was en waar ik met groots genoegen ben geweest te midden van een goed stel kameraden.
Te 17.00 uur te Deurne aangekomen. Ingekwartierd bij de arts Verhaegen.
Verkenning van de Peel
De Peel-Raamstelling
21 februari 1940
Bureelwerk en opwachting gemaakt bij de divisie commandant, kolonel Schmidt, die zeer koel ontving. Hoewel wij elkaar vroeger zeer wel als luitenant hebben gekend, even koel dit welkom beantwoord.
Protestants Militair Tehuis bezocht, alwaar toegesproken door Dr. Schouten.
22 februari 1940
Vak I van het 27ste Regiment Infanterie in de Peel-Raamstelling bezocht in de voormiddag. Grond nog hard bevroren. Drie uur door de Peel gelopen. Stelling mijns inziens zeer sterk.
23 februari 1940
Vak II van het 27ste Regiment Infanterie in de Peel-Raamstelling bezocht. Weer ± drie uur gelopen. Grond nu reeds zeer drassig na één dag dooi. Werken hier en daar verzwakt. In dit vak nog het meest te doen voor de stelling klaar is.
Veel bureau werk. Uitstekend bureau personeel.
Kapitein Majoor Dr. Jan Cornelis Versluys
Eerste luitenant Abraham Lize van der Maas
Tweede luitenant Pieter Groenewege
Adjudant onderofficier Administrateur L. Huizingh (Hij schreef later het boek Terugtocht uit de Peel met een voorwoord van Fré van der Schrieck)
27 februari 1940
Opperbevelhebber generaal Winkelman op bezoek. Klotterpeel bezichtigd. Acht ’t noodzakelijk individuele geoefendheid op te voeren.
Paard geprobeerd. Paard, afkomstig van Dr. Wiegersma, onbetrouwbaar. Ik wens die niet te rijden.
28 februari 1940
Eerste rit te paard met Kapitein Adjudant Dr J.C. Versluys. Mooie dorpen, zonnig voorjaarsweer. Uitstekend paard, genaamd ‘Pietje‘.
1 maart 1940
Vak III van het 26ste Regiment Infanterie bezocht aan de Maas tussen Venlo en Blitterswijk. Gedeeltelijk langs westelijke Maasoever gelopen, gedeeltelijk gevaren met sleepboot, één van mijn ‘Maasvloot‘.
2 maart 1940
Inspectie Vak I van het 27ste Regiment Infanterie
Troep met bataljonsmuziek gedefileerd. Inspectie over troep en legering in kamp (barakken) aan Wasberg.
7-8 maart 1940
Met verlof. Riet (zijn oudste dochter, een zus van Frits) en moeder Middelkoop (zijn schoonmoeder) bezocht. Frederikje (een zoon van Riet, zijn oudste kleinzoon) is inmiddels een flinke jongen van bijna 1 jaar geworden. Zag er best uit, net zijn vader.
Moeder Middelkoop in geen zeven maanden gezien, die gaat nu langzamerhand achteruit. Vooral geestelijk veel aan verloren.
Stilte voor de storm
10 maart 1940
Een zondag gesleten met schrijven en lezen. Heb ’t anders best op mijn kamers bij de nonnetjes in het St. Joseph Liefdegesticht, een ziekenhuis tevens pension voor oudere mensen. Heb goede verzorging van zuster Theresiana.
Eet aan de officiersmenages voor zeer billijke prijs. De officieren leven hier zeer eenvoudig, zoals het hele leven hier is.
Naar het aardig in het hout gelegen kerkje aan de Wasberg geweest. De aalmoezenier, kapelaan Lam uit Deurne.
Bezoeken gebracht bij de 75 jarige pastoor Roes, notaris Tromp, oud burgemeester van Deurne van Beek en enkele andere notabelen.
Burgemeester Lambooij, zoon van de oud minister van Defensie, heeft me de geschiedenis van Deurne beloofd. Is geschreven door Ouwerling, uit welk boek de schrijver Roothaert de stof heeft getrokken voor zijn boek ‘Die verkeerde Weereldt’. Interessant omdat het verhaal geheel speelt in Deurne en omstreken.
13 maart 1940
Een sergeant moeten straffen met verlaging in rang wegens herhaalde dronkenschap in dienst. (De jongeman in kwestie zou later sneuvelen bij gevechten met de Duitsers.)
De eerste degradatie, waarmede ik straf. Het is echter hoog nodig om de onderofficieren tot hogere plichtsbetrachting te brengen.
14 maart 1940
Vergadering O. en O. Commissie (onbekend wat hij hiermee bedoelt) onder voorzitterschap Majoor van Tielrooy.
1e Paasdag
24 maart 1940
Breng Paasdagen door in Deurne. Een rit te paard gemaakt.
2e Paasdag Kreykamp (vrienden van de familie) te Steyl bezocht.
De spanning stijgt
Kantelpunt: artillerie uit de stelling
28 maart 1940
Met verlof tot 1 april, 1e reisgelegenheid op 30 maart. Bas van de Werk (tot op heden onbekend wie hij is) plotseling overleden. Kan tot mijn leedwezen niet bij de begrafenis op 2 april aanwezig zijn. Bets en Frits zullen er heen gaan.
De afdeling artillerie, I K.R.A. (Korps Rijdende Artillerie) uit de stelling. Onbegrijpelijk waarom dit gebeurt.
9 april 1940
Om 16.00 uur bericht dat de Peel-Raamstelling ‘verhoogde gevechtsvaardigheid’ heeft en wat later dat de stelling volledig moet worden bezet.
Dit in verband met verhoogde spanningen bij de oorlogvoerenden. Denemarken en Noorwegen door Duitsers bezet, nadat de Engelse mijnvelden hebben gelegd in territoriale Noorse wateren.
Na artillerie ook manschappen weggehaald
10 april 1940
Na vannacht de Maasbezetting bezocht te hebben, waar alles rustig verliep, enkele uren op bureau op een strozak wat geslapen.
Van 8.30 tot 12.30 uur de stelling grotendeels te paard afgegaan.
Tijdens de rit kwam het bericht dat de toestand ‘normaal‘ weer was ingetreden. Er komt dus ontspanning in de toestand.
’s Middags bericht dat weer de ‘verhoogde gevechtsvaardigheid’ intrad.
Het III L.K. (3e legerkorps) verzamelde bij Vught, waardoor de Regimentsvakken, noord van mijn Peelvak met twee derde van de sterkte worden verzwakt.
‘Verhoogde gevechtsvaardigheid’
11 april 1940
Betsy (zijn vrouw, Elisabeth) jarig. Mijn verlof is er nu bij ingeschoten zodat dit huiselijk feest zonder mij moet worden gevierd. Riet zal met Fredrikje van de partij zijn en spijt ’t me dubbel niet aanwezig te kunnen zijn.
’s Middags een deel van de stelling te paard bezocht.
Na ’s avonds Bets even telefonisch te hebben gelukgewenst vroeg naar bed.
Om 10 uur telefoontje dat de Maasbataljons weer de gevechtsopstellingen moesten innemen te 4.00 uur op 12 april en voor de Peelstelling de ‘verhoogde gevechtsvaardigheid’ intrad.
Op 11 april is het een jaar geleden dat het 27e regiment infanterie werd gevormd. Na een jaar van waakzaamheid voor ‘s lands hoogste belangen, staat onze weermacht gelukkig nog steeds met het geweer bij den voet.
Het 27e regiment heeft in dit afgelopen jaar ogenblikken doorleefd, waarin het blijk moest geven van de hoogste paraatheid en ik heb thans mogen vaststellen dat het kloekmoedig dreigend gevaar onder de ogen durft zien.
Eerste mooie lentedagen
‘De geest is goed’
12 april 1940
Om 4.00 uur er op uit met Kapitein Aduntant Versluys. Over Venray en Horst naar Lottum, over ’t veer aldaar naar de detachementen oost van de Maas onder ander bij Arcen.
Toen we daar aankwamen bleek juist een patrouille van ons van drie man op Duits gebied terecht gekomen, die zich vergist hadden in de weg. Vanavond zijn ze weer vrij gelaten.
Venlo is totaal afgesloten van verkeer daar alle versperringen oost van de Maas zijn gesteld. De toestand is dus nog zeer gespannen.
De troepen hebben het zwaar gehad deze week. We zullen hopen dat we morgen zondag rust zullen hebben. De geest is perfect.
14 april 1940
Een zondag waarop gemerkt moet worden als op een gewone dag. Toch zijn er tekenen dat de toestand van ons land al iets minder kritiek is geworden.
16 april 1940
Frits 23 jaar geworden vandaag. Een jongen waar ik trots op ben. Een flinke kerel geworden, die zich wel door de wereld zal weten te slaan.
Toen hij geboren werd, zaten we in de ellende van de wereldoorlog 1914-1918 en nu beleven we weer een volkerenstrijd, die in heftigheid wel de vorige zal overtreffen. We zullen hopen er buiten te kunnen blijven, maar we streven om onze tanden te kunnen laten zien als men onze neutraliteit wil aantasten.
21 april 1940
Moeder (zijn vrouw Bets) een weekend in Deurne geweest om me eens op te zoeken. Was gezellig en ze vond het bij de nonnetjes een goed kwartier. Prettig weer eens zo samen te zijn na drie weken. Ik mis mijn gezin wel erg, maar we zullen maar hopen dat we spoedig weer verlof kunnen krijgen.
23 april 1940
Vanavond kolonel Schmidt te Eindhoven, commandant van de Peeldivisie, gesproken.
De toestand is nog zeer gespannen en met de mogelijkheid van een spoedige inval van de Duitsers moet rekening worden gehouden.
Te moeten denken dat dit land, dat in deze eerste mooie lentedagen zo heerlijk vredig aandoet, nu plots te midden van het oorlogsrumoer zou komen te liggen, doet pijnlijk aan.
Maar we zullen de tegenstander eens krachtig halt toeroepen, want al zijn de stellingen nog niet geheel klaar, we zijn in staat om hier in de Peel een krachtige weerstand te bieden.
Als we maar over meer artillerie konden beschikken, zou ik nog meer gerust zijn op onze kracht.
Rustig afwachten wat God over ons lot in de komende dagen en weken zal bepalen.
Verschillende commandanten hebben mij verzekerd dat zij dien dag konden vaststellen, dat de vastberadenheid van de soldaten een diepen indruk op hen had gemaakt. Een vastberadenheid, die zich dan eens uitte in een ruw woord ten aanzien van den ons land binnengevallen tegenstander, die zij weerstand zouden bieden, dan wel in een van vroomheid getuigend berustend aanvaarden van het noodlot, dat over ons land was gekomen.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
Verraderlijke vredigheid
29 april 1940
Twee dagen met verlof geweest. Toestand blijkbaar ontspannen. Toch wordt maar eens in de drie weken verlof gegeven, is de bewegingsvrijheid beperkt en zitten de Maasbataljons nog in alarmkwartieren.
Bep (zijn jongste dochter) niet geslaagd voor haar tentamen Economische Geschiedenis.
Die is het altijd te veel voor de wind gegaan met de studie en ziet nu wel dat je voor de examens aan de universiteit harder moet werken dan op het gymnasium.
Jammer dat ze niet veel liefhebberij in de studie van het recht heeft.
30 april 1940
Met prachtweer parade gehad te Deurne voor verjaardag prinses Juliana. De troep maakte een goed figuur, dat van rust en kracht getuigde.
’s Avonds muziek op de markt van het muziekkorps van het 1ste bataljon van het 27ste Regiment Infanterie.
’s Middags hadden sportfeesten plaats gehad voor de bataljons en ’s avonds een toneelvoorstelling aan de militairen aangeboden door de heer van Doorne alhier.
Hemelvaartsdag.
2 mei 1940
’s Morgens na de kerk druk op bureau. ’s Avonds bijtijds te ruste daar ’s nachts om 2 uur de stellingen bezet moesten zijn voor een oefening. De oefening voortgezet tot 8 mei te 2.00 uur.
De Engelsen hebben zich ten zuiden van Trondjhem (een stad in Noorwegen) terug getrokken. ’t Schijnt dat hun krachten daar ontoereikend zijn en zij de beloofde hulp niet kunnen geven aan de Noren.
Minister-president kondigt per radio aan dat 21 Nederlanders zijn gearresteerd omdat zij gevaar opleveren voor ’t land. Wat zijn we toch een democratisch volk, dat dit door de minister-president moet worden bekend gemaakt.
Hiervoor was dus de afkondiging van ‘De Staat van Beleg’ voor heel Nederland nodig, de zoveelste die vorige week was afgekondigd.
Nakende oorlogsdreiging
7 mei 1940
Vanmiddag te 15.40 uur zijn de verloven wederom ingetrokken.
De regering motiveert deze maatregel door de ‘grote onzekerheid in de internationale toestand’.
Te 18.10 uur order dat de Peel-Raamstelling onmiddellijk moet worden bezet. Ik ga er direct op uit.
Laat ons hopen dat deze dreiging niet tot oorlog zal leiden. In ieder geval is het goed tijdig geheel paraat te zijn onder deze omstandigheden.
8 mei 1940
De stellingen blijven bezet.
Van de Maasbataljons geen bijzondere meldingen van de grens.
De troep maakt ’t perfect, de geest is goed, maar ’t weer is ook prachtig.
Vannacht geen oog dicht gedaan op bureau vanwege telefoon en heen en weer geloop. Kruip vannacht in mijn onderkomen onder de grond.
Omtrent de toestand tast iedereen volmaakt in het duister.
Bij den één meer strijdlustigheid dan bij den ander, maar bij allen de eensgezinde bereidheid om den zwaren plicht tot het uiterste te vervullen, om vaarwel te zeggen aan al wat op dezen wereld dierbaar was en om hun stelling, die zij hadden gebouwd, te verdedigen.
De reeds doorstane lichamelijke vermoeidheid van een 3-daagsch verblijf in de stelling, waarin nog veel arbeid moest worden verzet, deed aan deze stemming in het minst afbreuk.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
‘Het vreselijke is begonnen’
Het Duitse offensief
10 mei 1940
Vannacht te 1.00 uur opdracht gekregen in de stellingen te 3.00 uur volledige gerechtvaardigdheid te hebben.
Voor en na deze uren vele berichten van de grens die wijzen op troepen verplaatsingen oost van de grens.
Te 4.30 uur bericht dat twee Duitse soldaten te trein zijn gearresteerd.
Na 4.00 uur tal van vliegtuigen welke in westelijke richting vliegen. Zullen dus vermoedelijk trachten te landen bij onze haven. De vliegtuigen komen in groepen van 3 tot 10 over.
Het vreselijke is dus begonnen. Hoeveel leed zal dit over ons land en onze kinderen brengen.
Wat moet er worden van Europa na deze strijd, de totale oorlog, waarin niemand en niets zal worden gespaard.
Ik heb afgerekend met het leven. De aalmoezenier, kapelaan M.D. Lam, heeft vandaag bij de troepen aan de katholieken de Heilige Absolutie gegeven. De katholieken van mijn staf heeft hij de absolutie gegeven in de tuin van mijn bureel, gelegen in ‘De Romein’ te Deurne.
Wij zullen met rust en kalmte afwachten wat ons boven het hoofd hangt en ik hoop dat God mij de kracht geeft om met beleid de maatregelen te nemen om mijn verantwoordelijke taak te volbrengen.
Na 4.00 uur steeds meer berichten van de wachters aan de Maas, die het nu hard te verduren hebben.
Bij Schandelo: grensoverschrijding. Een 5 tal Nederlandse soldaten gevangen genomen.
Bij Arcen vecht het detachement.
Bij Well: grensoverschrijding. Detachement Well teruggegaan.
Van detachement Elisenhof niets meer gehoord.
Eerste treffen aan de Maas bij Lottum.
’s Avonds via centrale nog even getelefoneerd met mijn vrouw. Thuis alles wel. Ook in Den Haag was reeds om 4.00 uur een luchtgevecht geleverd.
De zo snelle overschrijding van de Maas door den vijand, de vele geruchten onder andere omtrent parachutisten en vooral het overvliegen van zeer grote aantallen vliegtuigen, die vaak op enkele honderden meters boven de stelling vlogen en waartegen de infanterie wapenen niets konden beginnen, maakten een grooten indruk op den troep.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
De Peel-Raamstelling houdt geen stand
Duitsers aan de Maas
10 op 11 mei 1940
Maasbataljons gistermiddag, 10 mei, moeten terugnemen achter de Peelstelling nadat bij het derde Bataljon van het 26ste Regiment Infanterie de Maas door de Duitsers was overgetrokken bij Lottum en Grubbevorst.
Van de rechter en midden compagnie onder commando van Kapitein Diesfeldt en Kapitein Sanoli, heb ik niets meer vernomen.
De telefoonverbinding schijnt dus reeds aanstonds te zijn verbroken.
De linker compagnie van dit bataljon opdracht gegeven opstelling te nemen langs Molenbeek, ten zuid-westen van Broekhuizen, ten einde de rechtervleugel van het 1ste Bataljon van het 41ste Regiment Infanterie van Commandant Kapitein de Cran te dekken.
Kon omstreeks 12.00 uur geen telefonische verbinding meer krijgen met de commandant van de Peeldivisie (kolonel L.J. Schmidt) ten einde mede te delen dat noord van mijn Maasvak Boxmeer was gevallen.
Verbinding gekregen met III. L.K, het 3e legerkorps
Latere gegevens van 10 mei:
Van kapitein H. Roemer C.M.C. III 26 R.I.
Na 2.00 uur komen berichten dat bij de grens beweging wordt vernomen en schijnsel van zaklantaarns.
Men vermoedt draadversperringen werden opgeruimd.
± 3.30 Bericht grensoverschrijding heeft plaats gehad. Vrij spoedig daarna bericht dat de Duitsers aan de Maas zijn en kazematten door artillerie worden beschoten, veerponten opgeblazen. Broekhuizen hierin niet geslaagd.
± 7.00 Uit Lottum bericht kazematten zwijgen, vermoed wordt gebrek aan munitie.
Broekhuizen onder artillerie vuur.
Lottum bericht dat Duitsers de Maas oversteken.
Tussen 8 en 9 uur laatste bericht van 3. III – 26 R.I., kapitint Diesfeldt, dat Duitsers zijn commandopost naderen.
Bevestigd werd door majoor v.d. Krom, chef staf III Legerkorps, dat Boxmeer was gevallen. Hij stemde in met mijn voorstel om het resterend deel van de Maasbataljons achter de stelling in reserve terug te nemen. Deze troepen zijn in goede orde over Venray, Crayenhout binnen de stelling gekomen. I – 41 R.I. gelegerd in kamp Wasberg, rest III 26 R.I. in St. Joseph school. De te vroeg gestelde T versperring bij Crayenhout kon door de voertuigen onttrokken worden door wat planken in het terrein te leggen en de te vroeg gesprongen brug aldaar kon worden gepasseerd, aangezien ze geheel onvoldoende was gesprongen. Daarna is ze grondig vernield.
Toen de onderbrenging van de teruggetrokken onderdelen goed en wel was geregeld kwam te 21.30 uur het telefonisch bevel van de commandant van de Peeldivisie om te 24.00 uur de Peel-Raamstelling te ontruimen en stelling te nemen achter de Zuid-Willemsvaart.
Onmiddellijk voorlopige orders gegeven en Bataljonscommandanten ontboden.
Treinen doen verzamelen en afmarcheren.
Het moreel van den troep werd echter eerst aangetast, toen in weerwil van alle vroegere uitdrukkelijke verzekeringen, dat nimmer tot een terugtocht zou worden overgegaan, te 22.30 uur van 10 mei het bevel werd gegeven dat te 24.00 uur de Peelstelling zou worden ontruimd en stelling zou worden genomen achter de Zuid-Willemsvaart.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
Terugtocht uit de Peel
Het moreel breekt
11 mei 1940
De Peelstelling is in volmaakte order ontruimd. Maar een stelling, waaraan de troep meer dan een jaar heeft gewerkt en waarin men vertrouwen stelt, te moeten verlaten alvorens één schot daar uit is gelost, werkt stuitend op de soldaat.
Te ± 1.00 uur te Helmond gekomen en daar bij groep Politietroepen aangegaan, die zijn belast met het doen springen van de bruggen over de Zuid-Willemsvaart. De commandant, sergeant-majoor instructeur van Dessel, die als sergeant van de Politietroepen nog onder mij heeft gediend in de jaren 1921-1924 bij de grensbewaking te Vaals, gevoelt zijn grote verantwoordelijkheid van het tijdig springen van de bruggen. Ik stel hem gerust, gelast de bruggen van minder belang te 4.00 uur te laten springen, doch de brug op de weg Deurne-Helmond en op weg naar Donk en Beek eerst, na het teruggaan over het kanaal van mijn troepen, te vernielen.
Commandopost van mij te Lieshout, gemeentehuis.
Ben te 2.00 uur te Lieshout aangekomen. Na bespreking betreffende de legering van de troep enkele uren gerust bij de zusters van het Liefdegesticht.
In de ochtenduren de bataljons bezocht en opstellingen nagegaan.
Na een vermoeienden nachtelijken terugtocht zag de troep zich achter de Zuid-Willemsvaart geplaatst in een stelling, waarin niets was voorbereid, zonder materiaal voor het maken van versterkingen, met onvoldoende reserve munitie, die bij gebrek aan vervoermiddelen ten dele was achtergelaten in de Peelstelling.
Indien de opstelling aan de Zuid-Willemsvaart gehandhaafd had kunnen worden, zou de bezorgdheid wellicht geleidelijk zijn geweken.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
Te 13.00 uur telefonische order van commandant Peeldivisie om terug te trekken op Wilhelminakanaal.
Opstelling op overgangen Son-Breugel en Lieshout in te nemen, zodat het I en II bataljon 27 R.I. geheel moesten omzwenken naar achteren.
Toen deze terugtocht moest worden aangevangen was over het gehele front op de belangrijkste punten reeds aanraking met de vijand verkregen.
Onder diens vuur werd terug getrokken.
Door het ontijdig doen springen van de bruggen over het Wilhelminakanaal worden I en II 27 R.I. afgesneden.
Het II Bataljon weet over een schuit het kanaal over te komen, doch moet voertuigen en 6 Veld in kanaal achterlaten.
Tegen 14.00 uur op weg naar Sint-Oedenrode.
Toen echter in den namiddag van 11 mei wederom moest worden teruggetrokken op het Wilhelminakanaal en onmiddellijk daarop het bevel volgde dat op Tilburg moest worden teruggetrokken, kwamen de grote moeilijkheden, waardoor de troep gedesorganiseerd geraakte.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
11 mei 1940
Later gemaakte aantekeningen van 11 mei:
Te St. Oedenrode aangekomen, trof ik van de vooruitgezonden officieren van mijn staf niemand meer aan.
De luitenant Maas en kapitein Donken, die ik daar zeker verwacht had, waren onder de dreigende luchtbombardementen verder gegaan. Ik heb hen gedurende de oorlogsdagen niet meer terug gezien. De regimentsarts Dr. Hupscher en de paardenarts Vullings hebben ook te veel op eigen initiatief gewerkt.
?? Alwaar mijn nieuwe commandopost wordt gevestigd.
Even voor het vertrek uit Lieshout de order van Commandant Peeldivisie ontvangen om terug te trekken op Tilburg.
Chaos troepen en treinen te St. Oedenrode. Tot 16.00 uur daar gebleven om te ordenen.
Wat aan troepen uit Veghel kwam stelling doen nemen in noordrand van St. Oedenrode tot 16.00 uur.
Naar Tilburg op afspraak. Divisie Commandant was Frans kolonel. Fransen zouden zuiden van Tilburg verdedigen en tussen Tilburg en Den Bosch de troepen van Peeldivisie.
Commandant Peeldivisie meent dit kan en telefoneert aan O.L.Z. (Opperbevelhebber van Land‑ en Zeemacht, Generaal H.G. Winkelman)
Ik voer aan dat dit met uiteengeslagen troep onmogelijk is en krijg opdracht troep te verzamelen te Roosendaal.
De grote breedte van de fronten, het opdringen van den vijand, het ontijdig springen van bruggen in den terugtochtsweg, waardoor manschappen werden gescheiden en van richting moesten veranderen, het dooreen geraken van troepen, de opstopping op enkele hoofdwegen, waarboven de vijandige vliegtuigen voortdurend dreigden met een bombardement of een mitrailleurvuur, maakten dat op vele punten een grote verwarring ontstond.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
Bij westelijke uitgang Tilburg luchtbombardement. Groot gat ten noorden van de weg. Gewonden worden bij mijn aankomst weggedragen.
Vliegtuigen blijven cirkelen.
De afdelingen van mij, die nabij dit punt zijn en nog aankomen, doen opstellen langs bossen aan zuidzijde van de weg om daar te schuilen.
Door Administr. II 27 R.I. luitenant Noteboom, nog brood laten foerageren in Tilburg.
Aldaar Bataljon Commandanten verzameld, zonder Tielrooy en Janssen, doch wel de luitenant van II – 27 R.I..
Order gegeven bij nacht te marcheren en overdag rusten en schuilen in de bossen tegen vliegerbombardementen.
Het is mij duidelijk dat wij zonder vliegtuigen, zonder afweergeschut en zonder pantserwagens, niets kunnen uitrichten tegen de opmars van de Duitsers.
Dit alles heeft het moreel zeer geschokt en soms kon alleen door een zeer straf ingrijpen onder de terugtrekkenden de orde worden gehandhaafd, en dit bij een troep die zich 24 uur tevoren nog onvoorwaardelijk had ingesteld op den strijd.
Indien de opstelling aan de Zuid-Willemsvaart gehandhaafd had kunnen worden, zou de bezorgdheid wellicht geleidelijk zijn geweken.
‘s-Gravenhage, 28 december 1940
Reserve Luitenant-Kolonel
Fré van der Schrieck
Comments are closed.
is Fre vader van Frits? Wat is de familierelatie?
Dat klopt, Fré is de vader van Frits. Hij was sinds 1936 gepensioneerd beroepsmilitair, maar werd door de dreiging van een Duitse aanval in 1939 alsnog opgeroepen.